Een nieuw frame voor de zzp’er

Wie een frame gebruikt probeert via woorden, en de beelden en gevoelens die deze woorden oproepen, het beeld te beïnvloeden waarop anderen naar de werkelijkheid kijken. Het frame wordt een bril waardoor we bepaalde informatie wel zien en andere juist niet.

Een frame duwt een luisteraar dus in een bepaalde richting. In een goed frame zit vaak een ‘schurk’. Denk aan de ‘villasubsidie’ als frame voor de hypotheekrenteaftrek voor de rijken.  Het is dus niet verwonderlijk dat frames veel gebruikt worden in het politieke debat.

De term zzp’er is zo ook gevangen in een negatief frame. De afkorting is al negatief want de ondernemer wordt gedefinieerd door iets wat hij niet heeft: personeel, perspectief, poen of pensioen. Het doel is om een ongewenst beeld te creëren over de status van de zzp’er.

Nieuw: de graaiers

Zo kwam de zzp’er afgelopen week opnieuw negatief in het nieuws. De mensen met een PGB kunnen de hoge tarieven van de zzp’ers die zorg verlenen niet meer betalen. Hier wordt impliciet de zzp’er als de schurk aangemerkt, en nu vanwege de ‘schandalige’ tarieven die hij vraagt. Dat dit misschien komt omdat de PGB budgetten te laag zijn, of niet zijn meegegroeid met de enorme inflatie van het afgelopen jaar, wordt er niet bij gezegd. Het beeld dat blijft hangen is dat de zzp’ers in de zorg de veroorzakers zijn van dit probleem.

Dus waren eerst de ‘schijnzelfstandigen’ de ongewenste figuranten in het debat over arbeidsmarkthervorming, nu gaat het frame over graaiers die goede zorg voor PGB budgethouders onmogelijk maken.

Als we de vakbeweging moeten geloven dan zijn zzp’ers vooral roekeloze en onverantwoorde idioten die oneerlijk concurreren met mensen in vaste dienst. De zzp’er wordt steevast neergezet als opportunist en iets wat bestreden moet worden als een wespennest.

En dat terwijl de overgrote meerderheid van de zzp’ers gewone hardwerkende en bevlogen ondernemers zijn. We kennen ze allemaal omdat we van tijd tot tijd graag gebruik van ze maken. Denk aan de kapper, loopbaanadviseur of de stukadoor. Ze leveren een waardevolle bijdrage aan de economie en aan onze arbeidsmarkt, die gewoon niet zonder ze kan.

Geen vertegenwoordiging – geen zeggenschap

Helaas hebben werkgeversorganisaties en vakbonden een belang bij het negatieve frame van de zzp’er. Zo blijven zij in positie als het om de macht gaat bij het beïnvloeden van landelijk beleid. In het politieke spel dat wordt gespeeld met de regering zitten ze niet te wachten op een vierde speler met andere, rechtmatige belangen. Liever beslissen zij over de positie van zelfstandigen in hun eigen voordeel. Er is dus geen sprake van gerechtvaardigde vertegenwoordiging van deze grote groep werkenden in de politiek.

Het gevolg is dat zelfstandig ondernemerschap wordt ontmoedigd door de rechten en zekerheden die voor andere werkenden wel gelden, voor zzp’ers te verschralen. Door het gebrek aan positie in de politiek is het voor zelfstandigen onmogelijk de negatieve beeldvorming te keren en ervoor te zorgen dat arbeidsmarkthervormingen recht doen aan de werkelijkheid waarin de zelfstandige zijn werk verricht.

Een geuzennaam

Wat zouden we zelf kunnen doen? Veel, dat staat vast. Ik kom daar nog op terug.

We kunnen in elk geval beginnen met een andere naam voor deze groep van 1,2 miljoen werkenden. Geef de zzp’er een geuzennaam die staat voor een moderne vakman of -vrouw die de mouwen opstroopt en het beste uit zichzelf haalt voor zijn opdrachtgevers en klanten. Elke dag weer.

Een positief frame met een held in plaats van een schurk. Denken jullie mee?